Knokke Off vs. Verzwijg mij niet: Piet Baete trekt naar de rechtbank.

Dat misdaadauteur Piet Baete naar de rechter stapte om de populaire serie Knokke Off offline te laten halen, zorgde recent voor heel wat media-aandacht. Maar hoe zit de zaak juridisch precies in elkaar? 

“Een rijke fils-à-papa - zonder moreel besef - pleegt een moord.  

Zijn familie dekt de moord toe. De vrienden van de vermoorde persoon trekken zelf op onderzoek uit.  

Eén van hen infiltreert in het milieu van de steenrijke moordenaarsfamilie, brengt de zomer met hen door en wordt een beetje één-van-hen. Deze jongen is van bescheiden komaf.  

De moordenaar is dan weer een ‘loser fils-à-papa’ die denkt dat hij God is en die een slechte relatie met zijn vader onderhoudt.  

Vader is een overspelige lul van een vent.  

Dit verhaal speelt zich af tijdens een zomer in Knokke-le-Zoute.  

Ken je de naam van dit verhaal?” (Facebookbericht 4 januari 2025, Piet Baete) 

Dit bericht stond begin dit jaar te lezen op het Facebookprofiel van Piet Baete. Hiermee benadrukt Baete volgens hemzelf de frappante parallellen tussen zijn roman en Knokke Off. De hamvraag is dan ook: gaat het hier om plagiaat of niet? 

“Plagiaat” 

Het begrip plagiaat komt in de Belgische wetgeving niet voor. In de volksmond wordt dit vaak gebruikt als synoniem voor een schending van het auteursrecht. Op basis van de vergelijking die Piet Baete maakte, lijkt de conclusie “plagiaat” misschien snel getrokken. In werkelijkheid ligt de juridische toets veel genuanceerder. 

Volgens de wet heeft enkel de auteur het recht om zijn werk te reproduceren of te laten reproduceren. Wie dit zonder toestemming doet, schendt het auteursrecht. 

De stelplicht 

Wil een auteur bescherming inroepen, dan moet hij eerst aantonen dat zijn werk auteursrechtelijk beschermd is. Dat betekent dat het werk een originele en persoonlijke uitdrukking moet zijn van zijn creatieve keuzes in een concrete creatie, zoals een misdaadthriller. Loutere ideeën of algemene concepten vallen hier niet onder. Een klassieke verhaallijn – zoals een moord, een rijke familie en een onderzoek – is op zichzelf dus niet beschermd. 

Een korte plotomschrijving, zoals in Baete zijn Facebookpost, volstaat in de praktijk niet om auteursrechtelijke bescherming te claimen. De auteur moet aantonen waarom zijn werk het resultaat is van creatieve keuzes die de concrete uitwerking uniek maken: de manier waarop personages zijn opgebouwd, hoe de dialogen verlopen, de specifieke setting of de verhaallijn die door hemzelf werd vormgegeven.  

Vordering tot staken 

Als de auteur slaagt in de stelplicht en aantoont dat zijn werk auteursrechtelijk beschermd is, kan hij zich verzetten tegen ongeoorloofde kopieën of reproducties. Dat verzet geldt niet alleen bij volledige of gedeeltelijke overnames, maar ook wanneer de reproductie slechts tijdelijk van aard is. 

Daarmee komt de zaak in een tweede fase terecht: de rechter zal onderzoeken of de vermeende inbreukmaker daadwerkelijk voldoende concrete elementen uit het oorspronkelijke werk heeft overgenomen. Dat kan gaan om herkenbare personages, specifieke scènes of uitgewerkte plotlijnen. Pas wanneer dergelijke concrete overeenkomsten worden vastgesteld, kan sprake zijn van een auteursrechtinbreuk en kan de rechter de staking opleggen.  

Bewijs leveren in dit soort zaken is zelden eenvoudig. Het blijft bovendien lastig te voorspellen hoe de rechter de feiten en argumenten zal beoordelen.  

We kijken dus uit naar de uitspraak die gepland staat op 2 oktober. 

Heeft u vragen over de bescherming van uw auteursrecht? Of wordt u geconfronteerd met een vermeende inbreuk op andermans rechten? iLAW staat klaar om u te adviseren en te begeleiden. Neem vandaag nog contact met ons op.